علی باقری معاون شورای عالی امنیت ملی، در جمع نمایندگان کشورهای عضو جنبش عدم تعهد در حاشیه نشست مقدماتی اجلاس بازنگری معاهده ان پی تی گفت: 1+5 اراده عملی و جدی خود را برای پیشرفت در مسیر گفت وگوها نشان دهد.

معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در جمع نمایندگان کشورهای عضو جنبش عدم تعهد در حاشیه نشست مقدماتی اجلاس بازنگری معاهده ان پی تی طی سخنانی بر رویکرد منطقی و سازنده ایران در گفت وگو با گروه 1+5 تاکید کرد.

باقری، با قدردانی از حمایت های ارزشمند و مستمر جنبش عدم تعهد از فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران اسلامی افزود: جمهوری اسلامی ایران به اقتضای عضویت در معاهده ان پی تی و آژانس بین المللی انرژی اتمی، رسماً تعهد خود را به سازوکارهای پذیرفته شده بین المللی برای عدم انحراف فعالیت های صلح آمیز هسته ای خود به سمت اهداف نظامی ابراز نموده است.

وی اظهار داشت:هم چنین جمهوری اسلامی ایران در چارچوب تعهدات با اجرای کامل تکالیف مندرج در این معاهده ها و پیمان ها و فراهم آوردن دسترسی های لازم برای آژانس بین المللی انرژی اتمی به منظور نظارت مستمر و دقیق بر فعالیت های صلح آمیز هسته ای خود عملاً شائبه هرگونه نگرانی احتمالی از این فعالیت ها را رفع نموده و اطمینان لازم را به صرفاً صلح آمیز بودن فعالیت های هسته ای خود به تنها مرجع معتبر بین المللی یعنی آژانس بین المللی انرژی اتمی داده است.

معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی تصریح کرد: در این راستا انتظار طبیعی این است که در ازای اجرای تکالیف متعدد از سوی دولت جمهوری اسلامی ایران، ملت ایران نیز بتواند از حقوق بدیهی مصرح در این معاهده ها و پیمان ها بدون هیچ قید و شرط و یا محدودیتی برخوردار باشد.

باقری اضافه کرد: بر این اساس هیچ مرجع یا نهادی نباید و نمی تواند حقوقی را که ناشی از اراده، توانمندی، صلاحیت و تعهدات قانونی یک ملت است و با پذیرش و انجام تکالیف مشخص و معین در قالب عضویت در آژانس بین المللی انرژی اتمی و معاهده ان پی تی جنبه عینی یافته است، مخدوش و یا آن را انکار نماید، چرا که این حقوق از سوی آن مراجع و یا طرف ها به ملت ایران اعطا نشده است تا آن ها بخواهند درباره اصل، محدوده و یا کم و کیف، نحوه و زمان اعمال و اجرای آن حقوق، شرط و شروطی را وضع نمایند.

وی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران با عزمی راسخ و اراده ای استوار در چارچوب مقررات اساسنامه آژانس و معاهده ان پی تی و با هدف دستیابی به نتیجه به عرصه گفت وگوهای سیاسی درباره موضوع فعالیت های هسته ای خود می نگرد،افزود: هر چند جمهوری اسلامی ایران به دلیل عدم پایبندی سه کشور به تعهدات خود، تجربه خوبی از نزدیک به سه سال گفت وگو و تعامل با سه کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) در سال های 2003 تا 2005 ندارد، ولی این امر هیچ خللی در استحکام منطق جمهوری اسلامی ایران برای دفاع از حقوق هسته ای ملت ایران در عرصه مذاکرات رو در رو وارد نکرده است.

باقری اظهار داشت: البته باید اذعان نمود که در طول مذاکرات با 1+5 همیشه مذاکره کنندگان ایرانی این دغدغه را داشتند که مبادا روند گفت وگوها مجدداً به مسیر بن بست مذاکرات با سه کشور اروپایی منحرف شود.

وی اضافه کرد: جمهوری اسلامی ایران چند سال قبل در چارچوب توافق با سه کشور اروپایی و در قالب اعتمادسازی، انجام اقدام های متعددی را که فراتر از تعهدات پادمانی جمهوری اسلامی ایران و حتی فراتر از تعهدات ایران در قالب اساسنامه آژانس و معاهده ان پی تی بود، به صورت داوطلبانه پذیرفت .

باقری با اشاره به اینکه کشورما ایران در یک رویکرد اعتمادسازِ یک طرفه هر یک از مطالبات طرف اروپایی را برای مدت های طولانی اجرا کرد، عنوان داشت: تعلیق فعالیت های غنی سازی به مدت 26 ماه، اجرای پروتکل الحاقی قبل از تصویب آن به مدت 26 ماه،تعلیق تبدیل کیک زرد به AUC به مدت 8 ماه،تعلیق تبدیل AUC به UO2 به مدت 8 ماه،تعلیق تبدیل UO2 به UF4 به مدت 8 ماه، تعلیق تبدیل UF4 به UF6 به مدت 8 ماه، تعلیق فعالیت های قطعه سازی به مدت 3 ماه،اعطای دسترسی و بازدید از مراکز قطعه سازی دستگاه های غنی سازی 20 بار،اعطای دسترسی و بازرسی از مراکز فعالیت های تحقیق و توسعه غنی سازی دو بار و اجازه دسترسی و انجام بازرسی از 26 مکان نظامی از جمله این اقدامات می باشد.

وی گفت:اما در نهایت در سال 2005، سه کشور اروپایی طرف مذاکره با جمهوری اسلامی ایران برخلاف همه قوانین و حقوق بین المللی، پیشنهاد مکتوبی را به طرف ایرانی ارائه کردند که بر اساس آن ایران باید کل چرخه سوخت هسته ای خود را برچیند، از این رو روند گفت وگوهای هسته ای برای چند ماه متوقف شد، اما جمهوری اسلامی ایران با این درک که راهبرد ?گفت وگو – همکاری? تنها راه کار منطقی، سازنده و نتیجه بخش میان ایران و طرف مقابل است، به گفت وگوها به مثابه یک موضوع راهبردی می نگرد، در حالی که متأسفانه برخی از قدرت ها با تأکید بر راهبرد ناکام و بی نتیجه دو مسیره ی

?گفت وگو – فشار?، از مذاکرات صرفاً برای دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده خود استفاده ابزاری می کنند که قطعاً یکی از عوامل اصلی عدم پیشرفت ملموس و جدی در مسیر گفت وگوها در چند سال اخیر، همین ذهنیت ابزاری نسبت به عرصه مذاکرات سیاسی است.

باقری گفت: پس از این که سه کشور دیگر به جمع سه کشور اروپایی پیوستند و گروه موسوم به 1+5 شکل گرفت، جمهوری اسلامی ایران بار دیگر به طور فعال در گفت وگوها شرکت کرد.

وی با اشاره به این مطلب که ارائه بسته پیشنهادی با هدف افزایش احتمال موفقیت مذاکرات سیاسی در گفت وگوهای ژنو یک (سال 2008) و به روزرسانی این بسته و ارائه آن در گفت وگوهای ژنو 2 (سال 2009) نشان داد که جمهوری اسلامی ایران، نه تنها گفت وگو و مفاهمه منطقی را گزینه درست و منطقی می داند،افزود: بلکه برای دستورکار آن نیز اهتمام ویژه ای قائل شده و آماده است تا به سهم خود سرمایه گذاری لازم را در این مسیر انجام می دهد.

معاون دبیر کل امنیت ملی اظهار داشت: نشست ژنو 3 (سال 2010) نقطه عطفی در روند گفت وگوهای ایران و 1+5 به حساب می آید، نشستی که در آن دو طرف توافق کردند که ادامه تعاملات ایران و 1+5 در قالب ?گفت وگو برای همکاری? میسر خواهد بود، اما متأسفانه برخی از اعضای 1+5 به الزامات این توافق پایبند نماندند.

وی با بیان اینکه اکنون بیش از هر زمان دیگری این اطمینان حاصل شده است، اظهار داشت: چنانچه برخی از اعضای 1+5 به این توافق پایبند می ماندند، قطعاً امروز پیشرفت های بسیار زیادی در این مسیر حاصل گردیده بود.

باقری اضافه کرد:از این رو اگر 1+5 نسبت به موضوع تأمین سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران از منظر همکاری می نگریست، این نیاز جمهوری اسلامی ایران می توانست محملی برای گام نهادن در مسیر حل و فصل موضوع باشد.

وی با اشاره به اینکه پیشنهادهای غیرمنطقی و نامتوازن 1+5 در گفت وگوهای استانبول یک (سال 2011) یک بار دیگر فرصت ها را زائل ساخت، گفت: آنها نه تنها هیچ چارچوب الزام آور و تعهدآوری درباره فروش سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران و نیز فروش رادیودارو برای یک میلیون بیمار نیازمند ایرانی در قبال دریافت وجه آن ارائه نکردند، بلکه حتی حاضر نشدند با فرمول تبادل سوخت نیز این نیاز جمهوری اسلامی ایران را تأمین نمایند.

باقری افزود: افزون بر این، با وجود این که رییس جمهوری برزیل و نخست وزیر ترکیه با دریافت نامه هایی از رییس جمهوری امریکا به تهران آمدند تا در این زمینه ابتکار عملی را به خرج دهند و در عمل نیز با همکاری سازنده جمهوری اسلامی ایران توانستند ایده شکل گیری تبادل سوخت را در قالب ?بیانیه تهران? عملیاتی نمایند، ولی به فاصله چند روز پس از صدور این بیانیه که به اذعان طرف های برزیلی و ترکیه ای، پاسخی به نامه رئیس جمهوری امریکا بود، با فشار ایالات متحده امریکا و در اقدامی غیرمنطقی و غیر هوشم ندانه، قطعنامه 1929 در شورای امنیت سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران صادر شد و عملاً در برابر پیشرفت روند همکاری دو طرف در قالب یک تعامل برد – برد، مانع بزرگی ایجاد شد و تلاش های سازنده ایران ناکام ساخت، اما در میان بهت و حیرت برخی از اعضای 1+5، این مانع تراشی نیز موجب توقف در روند پیشرفت فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران نشد و هنگامی که ملت ایران از تأمین سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران از سوی 1+5 ناامید شد، دانشمندان ایرانی با اراده ای راسخ و بدون هیچ تجربه قبلی در زمینه فناوری و ساخت صفحه های سوخت رآکتورهای تحقیقاتی، موفق شدند صفحه های سوخت مورد نیاز رآکتور تحقیقاتی تهران را تولید نموده و با موفقیت در قلب رآکتور نصب نمایند تا در عمل رادیو داروهای مورد نیاز یک میلیون شهروند ایرانی فقط با اتکا به فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران تامین شود.

باقری تصریح کرد:هر چند رویدادهایی که اشاره شد، مربوط به گذشته است، اما عدم درایت و هوشمندی در شرایط کنونی نیز می تواند، فرصت ها را زائل نموده و تجربه های گذشته را تکرار کند.

وی تاکید کرد:متأسفانه باید اذعان کرد اشتباه محاسباتی برخی اعضای 1+5 اجازه نداد تا از فرصت تبادل سوخت و هم چنین فرصت بیانیه تهران استفاده بهینه به نفع تفاهمی جمعی و در مسیر حل و فصل موضوع صورت پذیرد.

باقری گفت:در مرحله اخیر جمهوری اسلامی ایران با بررسی دقیق پیشنهاد 1+5 در گفت وگوهای آلماتی یک و با توجه به چارچوب طرح ارائه شده جمهوری اسلامی ایران در گفت وگوهای مسکو، پاسخی منطقی، سازنده و ایجابی را به طرف مقابل ارائه نمود.

در این راستا جمهوری اسلامی ایران در گفت وگوهای آلماتی 2 تصریح کرد:

1-جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد تا برای ?حل و فصل موضوع هسته ای به طور کامل? در چارچوب معاهده ان پی تی با 1+5 کار کند تا نتیجه مورد توافق حاصل گردد.

2. چنان چه 1+5 در این مقطع آمادگی لازم را برای ?حل و فصل موضوع به طور کامل? نداشته باشد، جمهوری اسلامی ایران آماده است تا گام یا گام های ابتدایی را در این مسیر بردارد، مشروط بر این که طرف مقابل نیز آمادگی لازم برای برداشتن گام یا گام های متقابلِ هم وزن، هم جنس و هم زمان را داشته باشد و حقوق جمهوری اسلامی ایران در چارچوب معاهده ان پی تی به ویژه غنی سازی را به-رسمیت بشناسد. بر همین مبنا, جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد تا چند محور از پیشنهادهای 1+5 را که در نشست آلماتی یک تبیین شده بود، به اجرا در آورد.

باقری تاکید کرد: ابتکار جمهوری اسلامی ایران در گفت وگوهای آلماتی 2 و موافقت با چند مورد از پیشنهادهای 1+5 در آلماتی یک، بار دیگر بستر لازم را برای آزمون جدی اراده برخی قدرت ها به منظور شکل گیری عملی ایده گفت وگو برای همکاری فراهم نموده است، چرا که این ابتکار دیگر هیچ توجیه و بهانه ای را برای استمرار ادعای برخی قدرت ها درباره نگرانی پیرامون فعالیت های صلح آمیز هسته ای جمهوری اسلامی ایران باقی نمی گذارد.

معاون دبیر کل امنیت ملی گفت:اکنون 1+5 در مقابل سه گزینه قرار داردکه عبارتند از:

اول؛ حل و فصل موضوع به طور کامل در یک مرحله که جمهوری اسلامی ایران آمادگی خود را برای ورود در این مسیر تا حصول نتیجه اعلام و در گفت وگوهای مسکو نیز طرح جامع خود را پیشنهاد نموده است.

دوم؛ حل و فصل گام به گام موضوع با برداشتن چند گام اولیه متقابل هم جنس، هم وزن و هم زمان از سوی دو طرف در حرکت اولیه که در گفت وگوهای آلماتی 2 پیشنهاد شد.

سوم؛ عدم حرکت به سمت جلو و کنار گذاشتن پیشنهاد 1+5 در آلماتی یک.

وی خطاب به حاضران در جلسه گفت: در پایان گفت وگوهای آلماتی 2، خانم ?کاترین اشتون? در جریان کنفرانس مطبوعاتی به صراحت اعلام کرد اعضای 1+5 به پایتخت های خود رفته و پس از مشورت با مقام های خود، ظرف چند روز تصمیم آن ها به اطلاع آقای دکتر ?جلیلی ?خواهد رسید، اما اکنون پس از گذشت چند هفته از آن زمان، هنوز پاسخی دریافت نشده است.

باقری افزود:از این رو چنانچه 1+5 گزینه های اول و دوم را نپذیرد، عملاً به این معنا است که پیشنهاد خود در گفت وگوهای آلماتی یک را نیز کنار گذاشته است، از این رو باید به افکار عمومی جهان درباره این رویکرد و منطق رفتاری پاسخ گو باشد.

معاون دبیر کل امنیت ملی گفت:جمهوری اسلامی ایران بار دیگر تأکید می نماید که در قبال انجام تکالیف ناشی از عضویت در آژانس بین المللی انرژی اتمی و نیز معاهده ان پی تی، صرفاً خواستار استیفای همه حقوق مصرح بویژه غنی سازی در این چارچوب و اعمال آن بر اساس نیازهای خود است.

باقری تاکید کرد: اکنون توپ در زمین 1+5 است، از این رو 1+5 باید اولاً؛ اراده جدی خود را برای پیشرفت عملی در مسیر گفت وگوها با انتخاب یکی از دو گزینه پیشنهادی ایران یعنی «حل و فصل کامل موضوع» «در یک مرحله» و یا حرکت «گام به گام» با اقدام های متقابل هم جنس، هم وزن و هم زمان ابراز کند، ثانیاً؛ عزم عملی خود را برای ورود به مذاکرات سازنده، جدی، محتوایی، مؤثر و نتیجه بخش با پای بندی عملی به الزام های گفت وگو برای همکاری نشان دهد، ثالثاً؛ با پذیرش بی قید و شرط حقوق هسته ای ملت ایران در چارچوب معاهده ان پی تی به ویژه غنی سازی، خود را از اتهام عدم پایبندی به الزامات معاهدات بین المللی و برخورد گزینشی با موازین و مقررات بین المللی برهاند و رابعاً؛ با اعطای اختیار لازم به افراد شرکت کننده در مذاکرات برای پیشبرد گفت وگوها، شائبه خرید زمان، فرار از گفت وگو و یا انجام گفت وگو با هدف صرفاً گفت وگو را از خود دور نماید.